شناخت بلوغ:
دوران نوجوانی از مهم ترین و پر ارزش ترین دوران زندگی هر فرد است و بلوغ بعنوان مرحله گذر از کودکی به بزرگسالی به شمار می رود. در این دوره در مجموعه ای از تغییرات جسمی و روانی در شما اتفاق می افتد و یری بنای زندگی بزرگسالی شما پی ریزی م یشود.
بلوغ چیست؟
بلوغ در لغت به معنی کامل شدن و به حد کمال رسیدن است. سن شروع بلوغ در پسران معمولاً ۱۰ – ۱۴ سال سالگی است. در این دوران تغییرات چسمی و روانی آنچنان سریع و همه جانبه است که نوجوان را گاه دچار تشویش و نگرانی کرده و تصمیم گیری ها را برایش مشکل می سازد و گاهی موجب بروز مشکلاتی در برخورد وی با خانواده و مردم می شود.
تغییرات جسمی در دوران بلوغ:
این تغییرات به علّت اثر موادی به نام هورمون جنسی مردانه یا تستوسترون که از غدد جنسی مردانه ترشح می شود بوجود می آید.
- رشد ناگهانی قد، وزن و ابعاد بدن
- رشت موهای زاید در قسمت های مختلف بدن
- در صورت نیز ریش و سبیل ظاهر می شود و موهایی روی قفسه سینه رشد می کند.
- صدای کودکانه کم کم دورگه و کلفت شده و به اصطلاح مردانه می شود.
- در اثر افزایش عدد چربی ممکن است جوش هایی روی صورت و گاهی در کمر و … ظاهر می شود که به این جوش ها، جوش جوانی یا آگنه گفته می شود.
- به علّت افزایش غدد عرق ممکن است بدن شما بوی خاص بدهد.
- بزرگ شدن ناحیه تناسلی و ظهور احتلام
تغییرات روانی در درون بلوغ:
تغییرات روحی دوران بلوغ ممکن است به اشکال زیر تظاهر کند.
(تمایل به گوشه نشینی، احساس دلتنگی و خستگی، ناسازگاری، مخالفت های اجتماعی و …)
ممکن است شما در لحظاتی کوتاه یا طولانی چند تا از این تغییرات را تجربه کرده باشید:
- دلتان بخواهد بیشتر اوقات تنها باشید.
- مسائل کم اهمیبت برایتان اهمیّت حیاتی پیدا کند.
- نزدیکان خود را مثل سابق دوست نداشته باشد و …
دوستان نوجوان:
داشتن آمادگی برای بروز این حالات و مشورت با والدین و مربیان می تواند گذر شما را از این دوران آسان تر نماید و سلامت آینده ی شما را تأمین کند. تمام چیزهایی که نوابغ آینده خواهند
نیازهای تغذیه ای دوران بلوغ:
با توجبه به اینکه در مرحله بلوغ یک رشد سریع و ناگهانی رخ می دهد و نوجوان بعلّت سوخت و ساز بالای بدن نیاز زیادی به انرژی دارد.۰(بطور متوسط ۲۸۰۰ کالری) بنابراین تغغذیه دوران بلوغ و دریافت مواد مغذی به میزان کافی جهت تأمین انرژی از اهمیّت ویژه ای برخوردار است. نوجوان در برنامه غذایی نیاز به گروه های غذایی از جمله پروتئین ها، ویتامین ها و املاح (به ویژه آهن، ید، کلسیم، روی) دارد.
توصیه ها:
- پروتئین به صورت جیوانی (تخم مرغ، گوشت، شیر و پنیر) و گیاهی (غلات و حبوبات) وجود دارد که مصرف روزانه ۴۵ – ۷۵ گرم برای نوجوان لازم است.
- انواع ویتامین ها و املح معدنی که با مصرف سبزیجات، میوه جات تازه تأمین می شود.
- مصرف روزانه لبنیات و شیرتأکید شده است.
- صبحانه وعده غذایی بسیار مهمی برای نوجوان است.
- مصرف میان وعده مناسب در برنامه غذایی نوجوان لازم است.
- از تهیه مواد غذایی که ارزش غذایی ندارند مثل انواع چیپس، پفک، نوشابه های گازدار، شیرینی های خامه ای، مواد غذایی پر چرب و پر نمک که با سلامت نوجوان منافات دارد خودداری گردد.
ورزش در دوران بلوغ:
به دلایل زیر ورزش کردن در دوران بلوغ اهمیّت بسیار زیادی دارد:
- ورزش وسیله ای جهت تأمین بهاشت و سلامت فردی است، پرداختن به ورزش سبب سلامت چسمی، روانی و اجتماعی می شود.
- بسیاری از مسایل روحی نوجوانان از قبیل رفتارهای پرخاشگرانه، خجالت، گوشه گیری، افسردگی و نداشتن اعتماد به نفس با ورزش بهبود می یابد.
- ورزش مناسب باعث افزایش ظرفیّت شخصیّتی نوجوان می شود و تحمل او را در برابر مشکلات زندگی بیشتر می کند.
- ورزش در نوجوانی، فرد را از ابتلا به بیماری ها در میانسالی مصون می سازد. تمریناتبدنی سبب قامتی استوار و بدنی ورزیده می شود و نوجوان ظاهری مناسب پیدا می کند و در سنین بالاتر از دردهای ناشی از ضعف عضلانی رنج نمی برد.
- ورزش مهم ترین و مناسب ترین روش برای کاهش اضافه وزن در نوجوان است.
احکام شرعی در دوران بلوغ:
برادر نوجوانم؛ با ورود به دوران بلوغ شما وارد مرحله جدیدی از زندگانی خود شده اید و در پیشگاه حضرت حق تعالی مقام و منزلت ویژه ای کسب نموده اید و پا به عرص تکلیف گذارده اید، پس نماز و روزه بر شما واجب و احکام الهی بر شما جاری می شود. برای اجرای احکام می تانید از مجتهد جامع الشرایط تقلید نمایید.
رعایت نکات بهداشتی در دوران بلوغ:
- استحمام مرتب و تعویض البسه
- در دوران بلوغ غدد عرقی زیر بغل هم شروع به فعالیّت می کند و باعث افزایش تعریق می شود و این افزایش فعالیّت غدد چربی و غدد عرق ممکن است سبب تولید بوی خاصی بشود که نامطبوع و ناراحت کننده است بنابراین در این دوران نیاز بیشتر به حمام کردن می باشد.
- استفاده از حوله و وسایل بهداشتی شخصی و همچنین زدودن موهای زائد بدن به روش صحیح
- رعایت بهداشت دهان و دندان از طریق مسواک زدن، نخ دندان کشیدن و مراجعه به دندانپزشک
- استراحت و ورزش به قدر کافی
- تغذیه مناسب و کافی
- کسب اطلاعات لازم در زمینه بلوغ وسائل آن از طریق مطالعه کتاب و مراجعه به مشاوره مدرسه و والدین.
- معاشرت و همنشینی با دوستان خوب و تأیید شده از طرف والدین.
- خودداری از کشیدن سیگار و دوری از افراد سیگاری و معتاد
- مشاوره با پزشک در خصوص هر گونه علائم جسمی غیرمعمول. در صورتی که علائم بلوغ قبل از ۹ سالگی ظاهر شود بلوغ زودرس و تأخیر درعلائم بلوغ تا سن ۱۴ سالگی بلوغ دیررس اطلاق می گردد.
- پرهیز از دستکاری و فشار دادن جوش ها
- هر روز جوش ها را با آب و صابون بشوئید.
- برای ضد عفونی محل جوش ها از الکل طبی استفاده کنید. اگر با این دستورات معالجه نشدید بهتر است پس از مشورت با والدین خود به پزشک مراجعه نمایید.